نویسنده دکتر محمدرضا صلاحی

(دکترای علوم و مهندسی صنایع غذایی)

صرف نظر از جنبه معنوي و نگاه ديني به روش بدست آوردن غذا كه خود بحث پيچيده اي است موضوع كيفيت غذا و روش استفاده از آن توسط انسان اشاره ميكند.شايد روزگاري تغذيه را فقط براي برآوردن نيازهاي طبيعي فيزيولوژيک افراد در نظر ميگرفتند؛ اما امروزه نه تنها تغذيه يک ضرورت زندگي محسوب ميشود، بلکه الگوي غذايي سالم براي پيشرفت جوامع و ارتقاي سطح توليد و بهره وري در كشورها عامل مهمي برشمرده ميشود .هدف اوليه افراد، خانواده ها و جامعه اين است كه سالم و سازنده باشند. لذا، تمامي انسانها جهت حفظ و ارتقاء سلامت خود و همچنين دستيابي به كارآيي جسمي و رواني مطلوب، نيازمند تغذيه مناسب هستند. تغذيه صحيح ضمن تامين كالري و مواد مغذي مورد نياز بدن، از افزايش يا كاهش نامناسب وزن و همچنين طيف وسيعي از اختلالات جسمي و رواني مرتبط با تغذيه جلوگيري نموده و سبب ارتقاء قابليتهاي فرد در محيط كاري ميگردد.

ايمني و بهره وري را مختل ميكند .به دليل اين اثرات، كم خوني نه تنها بر سلامت انسان بلکه بر توسعه اجتماعي و اقتصادي 11ميليون قرباني در نيز بسيار مضر است. طبق نتايج آخرين مطالعات بر دليل بيماريها در جهان ، برنامه غذايي نامناسب با سال، به عنوان اولين عامل خطر مـرگ در جهان شناخته شـده است. تغذيه نامناسب نه تنها بر سلامت جسماني بلکه بر رفتار كاركنان در محيط كار بواسطه اثرگذاشتن بر تمركز و سطح انرژي تاثير گذاشته و باعث تحريک پذيري و بدخلقي، خستگي و كم صبري ميشود. در حالي كه تنها افرادي با رفاه كامل جسمي، روحي و اجتماعي م يتوانند به فرآيند توليد كمک كنند . علاوه بر اين، مطالعات نشان م يدهد كه رابطه مهمي بين حوادث كاري و تغذيه وجود دارد. به عنوان مثال، هيپوگليسمي يا قند خون پايين كه پس از حذف يک وعده غذايي ايجاد ميشود، ممکن است سرعت درک افراد را كاهش داده و دامنه توجه افراد را كوتاه كند كه در نهايت منجر به افزايش وقوع حوادث ميشود .مصرف قندها وكربوهيدراتهاي ساده مثل قند و شکر، نانهاي سفيد و برنج سفيد در محيط كار اگرچه در كوتاه مدت به بالارفتن قند خون كم ک م يكند، ولي با تحريک ترشح انسولين ، ورود گلوكز به سلو ل را تسريع كرده و درنهايت كاهش قند خون و عوارض ناشي از آن مانند خستگي ، خواب آلودگي و كاهش بازده كاري را بدنبال دارد. همچنين، نحوه تغذيه در محيط كار ميتواند به افزايش يا كاهش استرس هم منجر شود. استرس همراه با تغذيه نامناسب زمينه را برا ي ابتلا به بيمار يهاي مزمن فراهم ميكند .سطح هورمونهاي مولد استرس مانند كورتيزول با مصرف غذاهاي چرب و هورمون آدرنالين در اثر مصرف زياد قند و شکر و كافئين (در چاي، قهوه و نوشابه هاي كولا) درخون بالا ميرود. در مجموع ميتوان گفت كه برنامه غذايي و تغذيه نامناسب كارگران به عنوان يک چرخه معيوب بر كل نهاد و اقتصاد مؤسسات و سازمانها تأثير ميگذارد .در وهله اول، شرايط ضعيف يا ناكافي تغذيه بر سلامت كارگران تأثير منفي ميگذارد كه باعث كاهش انرژي شخصي، از دست دادن قدرت و تمركز و كاهش پتانسيل ، يادگيري ميشود .اين شرايط باعث ايجاد مجموع هاي از كار بد و بي كيفيت، كاهش بهره وري و قدرت رقابتي سازمان افزايش هزينه هاي نيروي كار، كاهش سرمايه گذاري و رشد اقتصادي و در نتيجه كاهش دستمزد كارگران و نابرابري گسترده در توزيع درآمد خواهد شد . بر اساس اين توضيحات، برنامه ريزي براي سلامتي اين قشر از جامعه در واقع يک سرمايه گذاري است و در نهايت ميتواند منافع بسياري را براي كل جامعه در برداشته باشد .